BAŞKAN KARANFİL KURBAN HAKKINDA BİLGİLENDİRDİ

  Düzce Veteriner Hekimleri Odası  Başkanı  Şerif Ali KARANFİL den Kurban Bayramı Hakkında Bilgilendirmelerde Bulundu  Karanfil:Kurban Bayramında Ülkemizde büyük bir kısmı Kurban Bayramının ilk günü olmak üzere 4 gün boyunca yaklaşık 3.5 milyon  kurbanlık hayvan kesilmektedir. Bunlardan yaklaşık 1 milyon adedi büyükbaş, 2 milyon 500 bin adedi küçükbaş hayvandır. 2022 yılında ilimizdeki kurbanlık hayvan varlığı ve hayvan hareketlerine baktığımızda ilimizde 11100 adet büyükbaş,30000 adet küçükbaş hayvan kesileceğini tahmin etmekteyiz. Ülkemizde kurbanlık amacı ile kesilen büyükbaş hayvanlar sığır, manda ve deveden, küçükbaş hayvanlar koyun ve keçiden oluşmaktadır.  Yıl boyunca gıda amaçlı kesilen hayvan sayısının yaklaşık %25’inin kurban zamanı kesilmesi, kısa sürede zorunlu hayvan hareketi ve bir o kadar da salgın ve bulaşıcı hayvan hastalıkları riskini beraberinde getirmektedir. Kavşak konumundaki ilimiz salgın ve bulaşıcı hastalıklar açısından ciddi risk taşımaktadır.            Hayvan sevklerinden, satış yerlerine, kesimlerden etlerin muhafazası ve tüketilmesine kadar her konu hayvan, insan ve çevre sağlığı açısından önemli olup bilimsel ve yasal anlamda belirlenen kurallara uymayı gerektirmektedir. Ülkemizde başta KKK Ateşi,tüberküloz, brusella, şarbon, ekinokok kisti ve tenya olmak üzere çeşitli zoonoz hastalıklar büyük ve küçükbaş hayvanlarda görülmektedir. Bu süreçte MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI'nın kurbanlık çiftlik hayvanı ya da etlerinden bulaşıp bulaşmadığı vatandaşlarımızın zihnini meşgul etmekte ve biz Veteriner Hekimlere sorulmaktadır.Elimizdeki bugünkü bilimsel verilerde böyle bir bulaşmanın olmadığı siz kamuoyu ile paylaşacağımız bir veridir.   Kurbanlık hayvanların -KULAK KÜPELERİNİN,  -HAYVAN PASAPORTLARININ, veya -VETERİNER SAĞLIK RAPORU OLMASINA dikkat edilmelidir. Kurbanlık hayvan seçiminde hayvanlar sağlıklı olmalarına dikkat edilmelidir. Bu anlamda kurbanlık hayvan satışlarının Mahalli İdarelerce izinli satışlarına müsaade edildiği hayvan pazarlarından, hayvan borsalarından ya da Veteriner Hekim kontrolündeki ahırlardan alınmasına özen gösterilmelidir. Sağlıklı bir hayvanın bakışları canlı, tüyleri parlak ve yatık, besi kondüsyonu iyi, ağız ve burun akıntısı olmayan hayvanlar olduğunu unutmamalıyız. Yeni doğum yapmış hayvanlar kurban edilmemeli, dişi hayvanların Veteriner Hekim tarafından gebelik kontrolleri yapılmış hayvanlar olmasına dikkat etmeliyiz. Hatta hayvan varlığımızın yetersizliği düşünüldüğünde DİŞİ HAYVANLARI mümkün olduğunca kesmemeli, ya da kurban bir fırsat bilinerek DAMIZLIK DEĞERİ KAYBOLMUŞ DİŞİLER KESİLEREK verimli hayvanlar muhafaza edilmelidir. Kırsalda yapılan ve riskli olan bölgelerde kenelere dikkat edilmelidir. Bazı hastalıklar canlı hayvanlarda belirtiler oluşturabilirken. ( yüksek ateş, öksürük, güç veya sesli nefes, ağız. burun akıntısı, ishal gibi) bazıları herhangi bir belirti oluşturmaz. Bu nedenle kesim öncesinde hayvanların, kesim sonrasında ise kan, et ve iç organların veteriner hekim muayenesinden geçmesi gerekir. Ayrıca hayvan sağlıklı dahi olsa kesimin hijyenik yapılmaması neticesinde pek çok hastalık etkeni etlere; deri, bağırsak içeriği, kesim aletleri veya kasaptan da geçebilmektedir. Bu nedenle kesimlerin bu işlem için yetkililer tarafından belirlenmiş alanlarda, eğitimli kasaplar tarafından ve veteriner hekim kontrolünde yapılması önerilmektedir. Kesim öncesi hayvanlara iyi davranılmalı, eziyet çektirilmemeli, duygusal davranılmalı en az kesimden önceki altı saat yem verilmemeli, ihtiyaç dahilinde su tüketmelerine izin verilmelidir. Kesim öncesi hayvanlar dinlendirilmeli, eziyet görmüş ya da yorgun hayvanların etlerinde glikojenin azaldığı pH nın düşüp etin lezzeti ve dayanıklılığının olumsuz etkilendiği unutulmamalıdır. Kesim işlemi esnasında hijyenik kesim yerleri tercih edilmeli, kesimin gırtlak, atardamar-toplardamar ve nefes-yemek borusu ile birlikte olmasına özen gösterilmeli, kesim esnasında omuriliğin kesilmemesine dikkat edilmelidir ki erken kesilen omurilik nedeni ile kanın yeterince vücuttan atılamaması ile birlikte etin kalitesi ve dayanıklılığının kaybolacağı unutulmamalıdır. Kırsal bölgelerde kurbanını kendisi kesmek durumunda kalan vatandaşlarımızın kesim esnasında kanda, ette veya iç organlarda normalin dışında şüpheli bazı renk ve oluşumlar görmeleri halinde mutlaka veteriner hekim ile irtibata geçmeleri önerilmektedir. Veteriner hekim kesim yerine gelene kadar ise şüpheli hayvana ait hiçbir parçanın atılmaması, özellikle baş, karkas ve iç organların muayene için muhafaza edilmesi önem taşımaktadır.    Kesimde görev alacak kasap ve yardımcı personellerin sağlık kontrolleri yapılmalı, görevli personellerin görev alanını terk etmesinin kesim süresince önüne geçilmesi, önlük, çizme, bone, maske ve eldiven kullanılmasının sağlanması hijyen tedbiri olarak görülmelidir. Ayrıca kesimin Kurban Bayramının tüm günlerine yayılarak randevulu ve vardiyalı olması tedbirlerimizi daha güçlü kılacaktır. Ayrıca kurbanlıklar yatırılırken RUEF tekniği gibi tek kişilik yatırma teknikleri, ya da teknolojik imkanlardan istifade edilerek en az kişi ile yatırma  etin lezzetli ve dayanıklı olmasına da katkı sağlayacaktır. Bu bayram meteorolojik verilere baktığımızda 27-28 derece olan bayramdaki hava ısısı riskleri artırmaktadır. Kesim işlemi maksimum 30 saniye iinde yapılmalı, sonrası iç organlar özellikle patlatılmadan dışarı çıkartılmalı(iç organların çıkarılması işleminin 30 dakikayı geçmemesine önem verilmeli), sindirim sistemi içerisinde insanlarda enfeksiyon yapan hastalık etkenlerinin bulunduğu unutulmamalıdır. Et ve et ürünleri bakteri üremesi için uygun ortam niteliğindedir. Uygun koşullarda bir bakteri 12 saatte 16 milyar rakamına ulaşmaktadır. Bu da bize hafif bakteri yüklü bir etin bir gecede dahi insan sağlığını nasıl olumsuz etkileyebileceği konusunda fikir vermektedir. Onun için muhafaza şartları önem taşımaktadır. Kesim sonrası kurban etleri parçalar halinde güneş görmeyen serin(14-15 derece) bir yerde 5-6 saat et ısısının düşmesi için bekletilmeli, daha sonra üst üste gelmeyecek şekilde buzdolabına kaldırılmalıdır. Bu etlerin buzdolabında 5-6 günlük ömürlerinin olduğu unutulmamalı, aynı şartlarda kıymanın ömrünün 3 gün olduğu, uzun süreli muhafazanın -18 derecelik derin dondurucularda olabileceği unutulmamalıdır. Kavurma yaptıktan sonra dondurulan etler ise daha uzun süre dayanabilmektedir.   Sonuç olarak insanlarda görülen hastalıkların %60’ının gıda kökenli, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin %90’ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklandığı düşünüldüğünde yetkili idarelerce hijyenik kesim yerleri oluşturulmalı, Kurban Bayramında kesilen hayvanların kesimden önce ve kesimden sonraki muayenelerinin Veteriner Hekimler tarafından yapılması sağlanmalıdır.            Biz Veteriner Hekimler de sağlık sınıfındaki beşeri hekimlerin ‘Hipokrat Yemini’ gibi mesleğe adım atarken bir ant ile başlarız. Bu andımız, ‘Yaşamımı insanlık yoluna adayacağıma’ diye başlar.TEK SAĞLIK kavramının ,hukuki altyapıasının belirsizliğini koruduğu bu ortamda dışlanmaktan, SAĞLIKTA ŞİDDET YASASI'nın içinde yer alamayışımızın kırgınlığından, sağlık çalışanlarının özlük haklarının tarafımıza verilmeyişinin üzgünlüğünden bahisle Sağlıkta “bir olunmazsa” “hiç olunacağı” unutulmamalıdır diyor;